สามีภรรยาที่ครองรักครองเรือนกันยาวนาน และมีความสุขตามประสาผู้อยู่ในโลกียวิสัย นอกจากเรื่องความสมดุลทางกามารมณ์ที่ผู้รู้สมัยนี้ให้ความสำคัญมากนั้น
ยังต้องมีคุณสมบัติภายในซึ่งนับว่าเป็น …ความดีภายใน… ประกอบด้วย สามีภรรยาที่ต่างก็มี …ความดีภายใน… เห มาะสมกลมกลืนกันเรียกว่า …คู่สร้างคู่สม… มีลักษณะดังต่อไปนี้ คือ
1. มีศรัทธาสมกัน คือ มีความเชื่อในลัทธิศาสนาอย่างเดียวกัน
หรือถ้านับถือศาสนาต่างกัน ก็ต้องรู้จักให้เกียรติ และเคารพลัทธิความเชื่อของอีกฝ่ายหนึ่งด้วย
ไม่ก้าวก่ายดูถูกเหยี ยดหยา ม ความเชื่อถือของอีกฝ่ายหนึ่ง อีกความห มายหนึ่ง การมีศรัทธาสมกัน
ห มายถึง มีแนวคิด ความเชื่อในเรื่องทั่วๆ ไปลงรอยกันได้ มีค่านิยม มีเจตคติไปในทางเดียวกัน หรือปรับเข้าหากันได้ ไม่ดึงดันเอาแต่ความคิดความเชื่อของตนว่าถูกต้องฝ่ายเดียว
2. มีศีลสมกัน คือ มีความประพฤติ
มีศีลธรรมจรรยาไม่ลักลั่นกัน ถึงขนาดคนหนึ่งเป็นคนไร้ศีลไร้ธรรม อีกคนก็มีศีลธรรม อีกความห มายหนึ่ง การมีศีลสมกัน
ห มายเอาเพียงการปรับความประพฤติให้เข้ากันได้ในเรื่องดี เช่น ฝ่ายหนึ่งชอบเข้าวัดฟังธรรม ทำบุญตักบาตรประจำ
อีกฝ่ายก็ทำด้วยหรือไม่ทำก็ไม่ถึงกับขัดขวาง ส่วนในเรื่องไม่ดีเป็นเรื่องต่างฝ่ายต่างต้อง …ปรับปรุงตัวเอง… ให้ดีขึ้น
เช่น สามีเคยเที่ยวดึกๆ ดื่นๆ ดื่มเ ห ล้ าเมายา ก็ปรับให้ลดลงบ้าง ไม่ใช่เห็นฝ่ายหนึ่งไม่ดีแล้วปรับตนให้เ ล วตาม
อย่างนี้เรียกว่าปรับความประพฤติให้ชั่ วเหมือนกัน ถึงจะไปกันได้ดี แต่ก็จะพากันลงน ร ก ไม่ถือว่าเป็น …คู่สร้างคู่สม
3. มีน้ำใจสมกัน คือ มีน้ำใจเอื้อเฟื้อ
เสียสละเหมือนๆ กัน ถ้าฝ่ายหนึ่งงกเห็นแก่ได้ อีกฝ่ายใจกว้างเป็น มหาสมุทร เรียกว่าน้ำใจยังไม่สมกัน ควรปรับให้พอเห มาะพอสมกัน
ถ้าฝ่ายหนึ่งคิดเล็กคิดน้อย ไม่เคยให้อะไรใครเปล่าๆ ทุกอย่างจะต้องได้คืนหรือมีผลตอบแทนหมด แม้กระทั่งกับคนในครอบครัว อย่างนี้ก็ยากที่จะอยู่กันยืด
4. มีปัญญาสมกัน คือ มีความรู้ความเข้าใจไปกันได้ในเรื่องหลักๆ
ไม่ใช่ต่างกันหรือสวนทางกันชนิดขาวกับดำ ความรู้ในที่นี้เน้นความมีเหตุมีผล ยอมรับฟังกัน มากกว่า…ปริญญาบัตร…โดยนัยนี้ คนที่จบแค่มัธยมศึกษา
ถ้ามีความรู้ มีเหตุมีผลเข้ากันได้ทางด้านความคิดกับคนระดับปริญญาเอก ก็สามารถเป็น …คู่สร้างคู่สม…กันทางความรู้ได้
สามีภรรยาที่ปรับศรัทธา-ความประพฤติ-น้ำใจ และปัญญาให้กลมกลืน ชีวิตคู่ก็จะราบรื่นชั่ วกาลนาน
